Saatin akrep ve yelkovanı niçin sağa dönüyor?
İlk olarak eski Mısırlılar, güneşin her gün düzenli bir hareketle doğup, belirli
zamanlarda gökyüzünün aynı noktalarında bulunup, battığını gözlemlediler ve
bunun bir günü zaman parçalarına ayırmada kullanılabileceğini keşfettiler.
Böylece güneşin bu hareketinden yararlanarak ilk güneş saatini yaptılar. Bu
saat, meydanlık bir yere yüksek bir taş koymak ve güneşin hareketi sırasında, bu
taşın gölgesini takip etmekten ibaretti.
Mısır, konumu itibari ile kuzey yarım kürede fakat ekvatora da yakın bir ülke
olduğundan, güneş doğduğunda, gölge hemen tam batıda oluşuyor, güneş
yükseldikçe gölge kuzeye, yani sağa doğru hareket ederek, güneş batışında doğu
yönüne ulaşıyordu. Yani gölge bugünkü tüm saatlerin akrep ve yelkovanında
olduğu gibi soldan sağa doğru dönüyordu.
Daha sonraları, pendulumlu, pilli saatlerde de yön değişmedi, hatta sağa doğru
dönüşler 'saat yönüne dönüş' diye adlandırılır oldu.
Avustralya gibi ekvatorun güneyindeki ülkelerde, güneş doğarken taşın gölgesi
güneye düşer ve güneş yükseldikçe sola doğru dönüş yapar. İlk saat orada
keşfedilseydi, bugün akrep ve yelkovan ters yönde dönüyor olabilirdi.